Thường ngày, chúng ta phải tiếp xúc với rất nhiều các loại hóa chất. Từ những người đi làm trong phòng thí nghiệm đến những người không phải làm công tác chuyên môn. Để hiểu thêm về tác hại của loại hóa chất đối với con người, Kovacova xin giới thiệu với các bạn bài viết sau.
[XEM NGAY] Các tác hại của hóa chất đối với con người
Tác hại cấp:
Nhiễm độc cấp thường xảy ra trong một thời gian ngắn khi tiếp xúc với hoá chất. Tác hại cấp có thể dẫn đến tử vong, có thể hồi phục được tuy nhiên cũng có trường hợp để lại tổn thương vĩnh viễn.
Ví dụ: các dung môi hữu cơ, chì, thuỷ ngân, Silic…
Tác hại mãn tính:
- Thường xảy ra khi tiếp xúc với hoá chất lặp đi lặp lại nhiều lần. Tác hại này thường phát hiện được bệnh sau thời gian dài.
Ví dụ: Amiăng, dung môi hữu cơ, chì, đồng, mănggan, silíc… - Cả hai trường hợp cấp và mạn đều có khả năng hồi phục, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, cũng có những chất gây bệnh chưa chữa được và để lại tổn thương vĩnh viễn hoặc để lại hậu quả cho đến thế hệ tương lai sau này.
Ví dụ: Deoxin, dung môi hữu cơ, benzen, hợp chất acsinic, amiăng.
- Hoá chất khi được xâm nhập vào cơ thể làm phá vỡ cấu trúc hoá học tạo ra chất mới ít độc. Nhưng cũng có những chất tạo ra chất mới độc hơn chất ban đầu:
Ví dụ: Asen -> cơ thể -> Acsin cực độc. - Những hoá chất thường gặp có nguy cơ rất cao gây tử vong hoặc tổn thương nặng như hợp chất cyanua, asen, hợp chất thuỷ ngân, chì, hợp chất nicotin, toluidine, cloroform, aniline, thiếc hữu cơ, cồn etylic, cadimi, fluo, thalli, các dung môi hữu cơ, amoniac, oxit cacbon, dioxít lưu huỳnh, photgen, clo, hyđro sunphit, hyđroxianit, đisulphit cacbon, metyl isoxyanat, axit clohyđric…
Tác hại của hóa chất tới cơ thể người
Hệ thần kinh trung ương:
- Hệ thần kinh trung ương là cơ quan nhạy cảm nhất đối với các loại hoá chất, nhất là với dung môi hữu cơ và các kim loại nặng. Các dung môi hữu cơ thường gây suy nhược thần kinh, viêm dây thần kinh, rối loạn vận động, liệt cơ và mất tri giác.
- Các loại kim loại nặng ảnh hưởng đến thần kinh ngoại biên như: chì, thuỷ ngân, manggan.
Cacbon disulfua gây ra rối loại tâm thần.
Hệ tuần hoàn:
Các dung môi hữu cơ gây ảnh hưởng đến các cơ quan tạo máu. Benzen ảnh hưởng đến tuỷ xương, dấu hiệu đầu tiên đó là sự liên đới tế bào lympho. Chì cản trở mọi hoạt động của enzym liên quan đến tạo ra hemoglobin ở hồng cầu, gây cản trở sự vận chuyển oxy ở trong máu, gây ra thiếu máu trong cơ thể.
Hệ hô hấp:
- Cơ quan hô hấp là đường xâm nhập chủ yếu của các hơi khí độc, bụi độc vào cơ thể. Chẳng hạn như khói kim loại, hơi dung môi và các khí loại ăn mòn.
- Người lao động làm việc trong các môi trường có nhiều hạt bụi nhỏ bé, cường độ làm việc cao, hít thở mạnh sẽ đưa các hạt bụi vào sâu tới phế nang phổi. Chúng nằm chắc ở trong phổi gây ra bệnh bụi phổi nghề nghiệp. Thường gặp nhất là bệnh bụi phổi-Silic, bệnh bụi phổi-Amiăng, bệnh bụi phổi – than… Các chất như: oxit nitơ, formalđehyde, sulphur đioxide, kiềm dễ gây kích thích và làm giảm khả năng hô hấp.
- Cscs hoá chất gây bệnh viêm phế quản, có thể phá huỷ đường hô hấp trên như: clo, sunfuadioxit, bụi than…
- Hoá chất gây phản ứng như mô phổi, gây phù phổi cấp, biểu hiện là: khó thở, xanh xám, ho, khạc đờm. Chất thường gặp: dioxit nitơ, ozon, phosgen…
– Các loại hoá chất gây bệnh hen phế quản là toluen, focmaldehyt…
– Các loại hoá chất gây ung thư phổi: Asen, amiăng, hợp chất crom, nicken
– Các loại hoá chất gây ung thư mũi, xoang, thường gặp: các hợp chất crom.Hoá chất gây ảnh hưởng đến gan:
- Gan có chức năng vô cùng quan trọng là phân huỷ các chất độc trong máu, làm sạch các chất bẩn có trong cơ thể, gan có khả năng hồi phục rất nhanh. Nhưng nếu tiếp xúc với dung môi (clrofoc, cacbon tetrachloride), ancol, vinyl chloride…, ở nồng độ cao và trong thời gian dài có nguy cơ phá huỷ nhu mô gan, gây xơ hoá gan dẫn đến tử vong. Chất gây ung thư gan thường gặp là vinyl chloruamonome…
Hoá chất gây ảnh hưởng đến cơ quan tiết niệu
- Thận có nhiệm vụ là đào thải chất độc ra khỏi cơ thể, giữ cân bằng các dịch, duy trì độ axit của máu hằng định. Các dung môi có thể gây kích thích và tổn thương chức năng thận. Nguy hại nhất đó là: cacbon tetrachloride, etylen, cacbon disulfua, turpentine, chì và cadimi, nhựa thông, etanol, toluen, xilin.
- Các chất gây ra ung thư bàng quang, như: benxidin, các chất nhân thơm.
Hoá chất gây ảnh hưởng đến thai nhi (quái thai):
- Khi tiếp xúc với thuỷ ngân, khí gây mê, các dung môi hữu cơ, thalidomit đều có nguy cơ gây ra dị tật bẩm sinh cho thai nhi. Những chất này ảnh hưởng đến quá trình phân chia của tế bào.
Hoá chất gây ảnh hưởng đến thế hệ tương lai:
- Có rất nhiều chất gây ảnh hưởng đến di truyền. Người ta nhận thấy tới 80% chất dẫn đến ung thư đều có thể làm biến đổi gen. Chẳng hạn như: dioxin, vinylchlorid, benzene
Hoá chất gây kích thích:
Có rất nhiều chất gây kích thích. Biểu hiện như hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mắt… thường gặp như: Clo, SO2, NO2, axit, kiềm, các dung môi…
Hoá chất ảnh hưởng đến da:
- Những chất thường gây ra viêm loét da, như: axit, kiềm mạnh, xi măng, vôi, các dung môi hữu cơ, chì Tetraethyl…
- Hoá chất thường gây bệnh da nghề nghiệp: Crom, nicken, xăng, dầu.
- Hoá chất gây bệnh chàm (eczema) như: vôi, vữa, thuốc nhuộm, mực in, sơn, cao su, crom…
- Hoá chất dễ gây dị ứng trên da: epôxy, nhựa than đá, các chất tẩy rửa, thuốc nhuộm, axit cromic…
- Hoá chất khiến cho ung thư da: Acsenic, Amiăng, sản phẩm dầu mỏ, nhựa than đá.
Hoá chất gây tổn thương mắt:
- Thường gặp khi làm việc bị bắn vào mắt hoặc hơi bốc lên mắt: axit mạnh, kiềm mạnh, amoniac, các dung môi hữu cơ, epoxy, axit cromic…
Hoá chất gây ngạt thở:
- Gây ngạt, do thiếu lượng oxy trong không khí thường xảy ra trong điều kiện làm việc chật hẹp, kín gió, nồng độ oxy bị giảm xuống dưới 17% trong không khí (bình thường 21% oxy), các khí khác tăng lên chiếm chỗ hết của oxy (tiêu chuẩn trên 19,5%) như: CO2, hyđro, etan, heli, Nitơ…
- Biểu hiện thiếu oxyđó là: Hoa mắt, cảm giác khó thở, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn…
- Ngạt do hoá chất gây ra như: CO có nồng độ cao trong không khí. Nếu nồng độ 0,05% vào cơ thể sẽ khiến cản trở việc sử dụng oxy và đưa oxy của máu đến các tế bào, gây ngạt thở tế bào, có thể đưa đến tử vong. Các chất Hydroxyanua, Hydro sulfu, amoniac, oxit etylen, methyl eter gây ra cản trở tiếp nhận oxy của tế bào, mặc dù lượng oxy trong máu rất nhiều. Trường hợp này cực kỳ nguy hiểm dễ dẫn đến tử vong do thiếu oxy trong tế bào.
Các tác hại khác
- Gây ra suy thoái môi trường sống: Khi hóa chất khuếch tán vào không khí, vào đất, vào nước từ đó xâm nhập vào cơ thể người, gây ảnh hưởng tới sức khỏe, gây ung thư cho con người và sự sống của các động vật và thực vật khác
- Một số loại hoá chất ăn mòn thiết bị công nghệ sản xuất, gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của thành phẩm.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết. Mong rằng với những chia sẻ của Kovacova qua bài viết này, đã giải đáp được thắc mắc cho bạn về tác hại của hóa chất đối với con người. Chúc bạn có một ngày tốt lành