NO2 là chất gì? NO2 có cấu tạo phân tử như thế nào? Tính chất lý hóa của hóa chất NO2 cũng như nguồn gốc phát sinh của NO2? NO2 có phải là chất khí độc hại gây tác động đến sức khỏe con người và sinh vật hay không?
Để có thể hiểu rõ được về NO2 thì bạn cần biết về những thông tin trên. Trong bài viết này, Kovacova sẽ giải đáp cho bạn về vấn đề này nhé!
NO2 là chất gì?
NO2 là chất gì? NO2 là một hợp chất của nitơ và oxy, thường tồn tại trong đất và trong nước. Đây là chất trung gian trong giai đoạn tổng hợp công nghiệp của axit nitric hay trong nước nó là sản phẩm trung gian của phản ứng oxy hóa dưới ảnh hưởng của vi khuẩn từ amoniac thành nitrite và cuối cùng là nitrat.
NO2 là chất gì (Nguồn: Internet)
NO2 có những tên gọi như Nitrit, nitơ đioxit, điôxit nitơ.
Như vậy, cơ bản bạn đã hiểu được về NO2 là chất gì? Tiếp theo cùng đi khám phá chi tiết về loại chất này nhé!
Cấu tạo phân tử của NO2
Nitơ điôxít là một phân tử thuận từ, cong với nhóm điểm C2V đối xứng.
Cấu tạo phân tử của NO2 (Nguồn: Internet)
Tính chất vật lý của NO2
- NO2 là chất màu nâu đỏ và có mùi gắt đặc trưng.
- Khối lượng mol: 46.0055 g mol−1
- Khối lượng riêng: 1.88 g dm−3
- Điểm nóng chảy: −11,2 °C (261,9 K; 11,8 °F)
- Điểm sôi: 21,2 °C (294,3 K; 70,2 °F)
- Áp suất hơi: 98.80 kPa (at 20 °C)
Tính chất hóa học của NO2
NO2 tham gia vào phản ứng Oxy hóa khử với phương trình sau đây:
- 3NO2 + H2O → 2HNO3 + NO
Trong phản ứng này NO2 đóng vai trò vừa là chất oxy hóa vừa là chất khử.
Ngoài ra, NO2 còn tham gia phản ứng quang hóa sau để điều chế NO :
- NO2 + hν (λ < 430 nm) → NO + O
Điều kiện sinh ra NO2
Oxit Nitơ hiện nay có nhiều loại nhưng phổ biến nhất là NO và NO2. Chất khí này được hình thành giữa khí Nitơ và oxy trong không khí kết hợp với nhau ở điều kiện nhiệt độ cao. do đó nó chỉ phổ biến ở những khu công nghiệp và đô thị rộng rãi.
Điều kiện sinh ra NO2 (Nguồn: Internet)
Trong khí quyển, NO2 phối hợp với các gốc OH trong không khí để tạo thành HNO3. Khi trời mưa thì NO2 và những phân tử HNO3 theo nước mưa rơi xuống đất sẽ làm giảm độ PH của nước mưa. NOx và CO2 là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm không khí.
Ozon trong tầng đối lưu có khả năng oxy hóa NO thành NO2:
- NO + O3 → O2 + NO2
Đây là phản ứng nhanh, nhưng không xảy ra hoàn toàn.
Tác hại của NO2
Tác hại của NO2 đến sức khỏe con người
NO2 là loại khí rất độc ảnh hưởng đến sức khoẻ của con người, độc hơn hơn cả NO. Ở nhiệt độ bình thường, Khí NO2 thường hay đi kèm với Na2SO4 để tạo nên một hẩu lốn khí màu mầu đỏ, khó ngửi và cực kì độc.
- Nồng độ NO2 ở vào khoảng 50 – 100 ppm dưới 1h rất có khả năng sẽ gây viêm phổi trong 6 – 8 tuần.
- Nồng độ NO2 ở vào khoảng 150 – 200 ppm dứơi 1h cũng sẽ gây phá huỷ dây khí quản và gây tử vong nếu thời gian nhiễm độc kéo dài 3 – 5 tuần.
- Nồng độ NO2 là 500 ppm hay có khả năng to hơn trong 2 – 10 ngày thì sẽ gây tử vong.
- Người ta cho rằng có thể một số hệ enzim của tế bào rất dễ bị phá huỷ bởi NO2.
- Hàm lượng Nitrit trong cơ thể cao sẽ gây ức chế oxi dẫn đến tình trạng thiếu oxi trong máu, cơ thể thiếu oxi sẽ bị choáng váng và có khả năng ngất đi. Trường hợp nhiễm độc trầm trọng nếu không được cứu chữa kịp thời dẫn đến nguy cơ tử vong cao.
- Nitrit được khuyến cáo là có khả năng gây bệnh ung thư ở người do nitrit kết hợp với các axit amin trong thực phẩm mà con người ăn uống thường xuyên hình thành một hợp chất nitrosamine-1 là hợp chất tiền ung thư
Tác hại của NO2 đối với sinh vật
Ảnh hưởng của NO2 đến tôm, cá
- Tôm yếu, giảm ăn hoặc bỏ ăn. Dễ nhiễm bệnh hoặc thậm chí chết do khí độc NO2.
- NO2 không chỉ làm cá thiếu oxy vì tạo ra MetHb mà còn tác động đến nhiều cơ quan khác bởi nhiều cơ chế khác nhau.
Tác hại của NO2 đối với môi trường
- NO2 sẽ dễ dàng tạo thành HNO3 trong bầu khí quyển, gặp các điều kiện tiện dụng sẽ phối hợp góp phần tạo nên mưa axit.
- Gây nên sự ô nhiễm môi trường không khí và nước .
Tuy nhiên, NO2 vẫn có vài công năng như:
- Trong sản xuất thịt chế biến sẵn người ta thường bổ sung nitrite để ức chế sự sinh sôi phát triển của vi khuẩn trong thịt, giúp thịt lâu hư tránh các trường hợp ngộ độc thực phẩm do thịt bị ôi thiu.
- Ngoài ra, việc bổ sung nitrite có Tác dụng giúp thịt có màu đỏ tươi đẹp bắt mắt, giữ được màu đỏ tươi dù đã qua chế biến ở nhiệt độ cao và làm thịt có mùi đặc trưng hơn.
Cách phát hiện nhiễm NO2
Trước tiên, khi bị ngộ độc NO2 thì sẽ có những biểu hiện liên can đến đường hô hấp như khó thở, thấy nhoi nhói ở phần hầu … Tất cả các xuất hiện đó đều được coi là những triệu chứng thường thấy của bệnh đường hô hấp nên mọi người sẽ ít để ý đến.
Phát hiện nhiễm NO2 (Nguồn: Internet)
Tiếp đến, Nitrite sẽ oxy hóa hemoglobin trong hồng cầu tạo ra methemoglobin không có khả năng tải oxy và tiếp tới chuyển thành methemoglobiamin là một hợp chất ngăn chặn việc liên kết và vận tải Oxy do đó gây bệnh thiếu Oxy.
Nhận diện NO2 trong nước
Chúng ta sẽ có các cách nhận diện sau đây:
Thứ nhất: Ta sẽ tự so sánh các chỉ tiêu nếu nước ăn uống, sinh hoạt của gia đình là nước cấp thành phố thì thông thường nước cấp thành phố phải có các chỉ tiêu chất lượng đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01:2009/BYT về chất lượng nước ăn uống.
Thứ hai: Sẽ lấy mẫu nước và đem đi phân tích tại phòng thí điểm uy tín nếu gia đình tự khẩn hoang nước lèo cho ăn uống (nước giếng khoan, nước sông, nước bể, v.v) vì không thể lựa chọn sự có mặt của nitrat và nitrit trong nước ăn uống bằng cảm quan. Tần suất kiểm tra, khuyến cáo ít nhất 6 tháng/lần.
Tiêu chuẩn cho phép đối với nitrat, nitrit
Theo QCVN 01:2009/BYT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống:
- Hàm lượng nitrat cho phép trong nước ăn uống không được vượt quá 50 mg/L.
- Hàm lượng NO2 cho phép trong nước ăn uống không được vượt quá 3 mg/L.
Phương pháp xử lý NO2
Chúng ta có 3 phương pháp xử lý NO2 như sau:
Biện pháp hóa học
- Khử xúc tác chọn lọc với chất khử ở đây là ammoniac (SCR)
- Vữa vôi Ca(OH)2 có khả năng sử dụng chất lọc để có khả năng làm giảm nồng độ NOx đến 200ppm.
- Canxi nitrit trong dung dịch có thể biến đổi tạo th thành canxi nitrat có giá trị hơn nhờ được xử lý bằng aixt sunfuric.
- Ngoài ra, còn có khả năng dùng thiết bị tiếp thụ với chức năng tạo trên bề mặt xúc tiếp càng to thì sẽ càng tốt giữa 2 pha khí và lỏng.
Biện pháp vật lý
- Xử lý khí với nhiệt độ cao
- Khử oxit nito có chất xúc tác và nhiệt độ cao
Biện pháp sinh học
Phương pháp xử lý NO2 sinh học (Nguồn: Internet)
Trong việc kiểm soát ô nhiễm không khí, hồ xử lý khí thải bằng giải pháp sinh học dễ dàng được sử dụng để tiêu thụ các chất ô nhiễm trong dòng khí bị nhiễm bẩn.
Sử dụng phương pháp sinh học để xử lý khí thải không phát thải chất ô nhiễm, sản phẩm của những thiết bị phản ứng sinh học tiêu thụ hydrocacbon là nước và cacbon dioxit (CO2). do vậy, quy trình xử lý này còn được gọi là quy trình xử lý “xanh”, trong khi những giải pháp xử lý khác có đốt cháy nhiên liệu có thể phát thải nitơ oxit (NOx), sunfua dioxit (SO2) và cacbon monoxit (CO).
Như vậy, Kovacova đã giải đáp cho bạn về NO2 là chất gì? Hy vọng với câu trả lời cho giải đáp được chia sẻ trong bài viết này và một số chia sẻ thêm của chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu hoàn toàn về chất hóa học này nhé!
Xem thêm: