Quy luật lượng chất là gì? Theo Mác – Lenin, quy luật lượng chất là một trong ba quy luật cơ bản nhất của phạm trù triết học, tác động đến sự hình thành và chuyển hóa của các sự vật hiện tượng. Cùng Kovacova khám phá về chủ đề này trong bài viết dưới đây!
Quy luật lượng chất là gì?
Quy luật lượng chất là quy luật chuyển hóa từ các sự chuyển đổi về lượng thành các sự thay thế về chất và trái lại, đây là một trong ba quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật trong triết học Mac – Lênin.
Theo ý kiến của triết học Mac – Lênin thì mọi sự vật, tình trạng trên trái đất đều tồn tại hai vật là mặt chất và mặt lượng, trong đó:
Chất là một phạm trù của triết học, dùng để xác định tính quy luật khách quan vốn có của sự vật, hiện tượng. Hiểu một cách đơn giản thì đó là sự hợp nhất hữu cơ của các thuộc tính, những yếu tố cấu thành lên sự vật và hiện tượng.
Thông qua đó mà nói lên sự vật, hiện tượng đó là gì? Các đặc điểm để phân biệt nó với những sự vật, hiện tượng khác.
Theo triết học Mac – Lênin thì chất được xem là cái vốn có của sự vật, hiện tượng, do những tính chất hay các nhân tố khác cấu thành quy định. Và theo đó, mỗi sự vật thì đều có rất nhiều các thuộc tính, trong mỗi thuộc tính thì lại thể hiện ra một chất khác nhau của sự vật.
Lượng cũng vậy, lượng là một phạm trù của triết học dùng để lựa chọn tính quy định vốn có của sự vật về mặt số lượng, quy mô cũng như là trình độ của sự vận động và phát triển cũng như các tính chất khác của sự vật khác.
Ví dụ về quy luật lượng chất quy luật lượng chất
Ví dụ sự thay thế về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất: giai đoạn học tập của học sinh là quá trình dài, khó khăn và cần sự cố gắng không biết mệt mỏi, không ngừng nghỉ của bản thân mỗi học trò.
Quy luật chuyển hóa từ sự thay đổi về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất chứng minh ở chỗ: học trò tích lũy lượng (kiến thức) cho mình bằng việc nghe các thầy cô giảng trên lớp, làm bài tập ở nhà, Xem thêm sách tham khảo… thành quả của giai đoạn tích lũy đó được đánh giá qua các bài kiểm tra, những bài thi học kỳ và kỳ thi tốt nghiệp.
Khi đã tích lũy đủ lượng kiến thức quan trọng, học trò sẽ được chuyển sang một cấp học mới cao hơn. Như vậy, quá trình học tập, tích lũy tri thức là độ còn các bài kiểm tra, những kì thi là điểm nút và việc học trò được sang một cấp học cao hơn là bước nhảy.
Quy luật lượng chất làm rõ vấn đề gì? Nội dung quy luật lượng chất
Như đã phân tích ở trên, lượng là phạm trù triết học được dùng để chỉ tính quy định vốn có của sự vật về mặt số lượng, quy mô trình độ của sự chuyển động và gia tăng cũng như là những tính chất khác đã cấu thành lên sự vật.
Đặc trưng của lượng sẽ được biểu thị bằng con số hoặc các đại lượng chỉ kích thước dài hoặc ngắn, quy mô, tổng số hay trình độ. Nhưng đối với các trường hợp phức tạp thì không thể chỉ diễn tả bằng các con số đòi hỏi sự chính xác cao mà còn phải được nhận thức bằng khả năng trừu tượng hóa.
Theo Mac – Lênin thì lượng là cái khách quan vốn có bên trong của sự vật. Tất cả sự so sánh giữa lượng và chất chỉ là tương đối và không có tuyệt đối.
Chất chính là chỉ tính quy định khách quan vốn có của sự vật, được biết là sự hợp nhất hữu cơ của những tính chất làm cho sự vậy là nó chứ không phải những sự vật khác.
Từ đó có thể thấy chất và tính chất chẳng thể đồng nhất với nhau. Bởi mỗi sự vật, hiện tượng đều chứa đựng rất nhiều tính chất, nhưng những thuộc tính này không thể cùng tham gia vào việc quy định chất như nhau, mà chỉ có những thuộc tính cơ bản nhất mới có thể xác định được bản chất của sự vật.
Bởi thế, chỉ khi nào những thuộc tính cơ bản thay đổi thì chất của sự vật mới biến đổi theo, đồng nghĩa với việc khi những tính chất không cơ bản dù có thay đổi hay không thì cũng không làm đổi thay bản chất của sự vật.
Tuy nhiên các tính chất cũng như chất của sự vật sẽ luôn có mối quan hệ cụ thể với nhau, thành ra việc phân biệt này chỉ mang tính tương đối.
Mối quan hệ biện chứng giữa chất và lượng
Theo Mac – Lê nin thì chất và lượng là hai mặt đối lập, bản chất của chất thì tương đối ổn định, trái lại thì lượng thường xuyên chuyển đổi. Tuy nhiên chúng lại chẳng thể tách rời nhau, đổi lại giữa chúng đều luôn có sự ảnh hưởng qua lại lẫn nhau.
Sự hợp nhất này được quyết định trong một độ nhất định khi sự vật đang tồn tại. Trong đó độ là một phạm trù của triết học dùng để chỉ sự hợp nhất giữa lượng và chất, được biểu thị ở mức độ sự thay đổi về lượng chưa làm đổi thay cơ bản về chất của sự vật đó.
Đổi lại khi sự vật mới được hình thành thì từ chất mới thì sẽ có một lượng mới thích hợp, từ đó tạo nên sự hợp nhất mới giữa lượng và chất, sự ảnh hưởng này được hiểu thông qua quy mô,và mức độ phát triển mới của lượng.
Ý nghĩa của phương pháp luận
Quá trình vận động và phát triển của sự vật xảy ra theo khuynh hướng tích lũy về lượng đến một giới hạn nhất định, sau đó sẽ chuyển hóa về chất. Từ đó đã rút ra được những tư tưởng mang tính định hướng, hạn chế được tư tưởng chủ quan, duy ý chí trong việc thực hành các bước nhảy vọt.
Trong giai đoạn hoạt động thì con người luôn vận dụng linh hoạt các hình thức khác nhau. Và sự vận dụng này tùy thuộc vào việc phân tích đúng đắn các điều kiện khách quan tùy vào từng trường hợp cụ thể.
Bên cạnh đó, xã hội loài người đang càng ngày phát triển, đa dạng theo trào lưu tích cực do rất nhiều nguyên tố ảnh hưởng thành, từ đó ta cần thực hiện đổi mới thành công trên từng lĩnh vực cố định của cuộc sống xã hội để tạo ra các bước nhảy về chất.
Do vậy để có thể thực hành các bước nhảy vọt thì trước hết phải thực hiện những bước nhảy cục bộ để làm chuyển đổi từng nguyên tố của chất.
Trên đây, Kovacova đã giải đáp cho bạn về quy luật lượng chất là gì. Hy vọng những thông tin trên hữu ích với bạn. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của chúng tôi.
>>Xem thêm: Tính chất hóa học của na2co3